29 Ağustos 2019 Perşembe
GENÇ AVUKATLAR İÇİN STOPAJ BİLGİ NOTU
Ev, okul, kütüphane, cafe, bar vs arasında geçen "tatlı" bir hayattan sonra bir anda, icra dairesi, vergi dairesi, SGK, adliye, noter arasında geçen "sıkıcı" zor bir hayata atıldınız. Ezberci eğitim, sorgulatmayan, düşündürtmeyen bir eğitim aldınız. Bir çoğunuz da meslek yaşamında buna devam edecek. Ezberleyecek, yani öğrenmeyecek.
Bu yazımızda öğrenmek, anlamak isteyenlerle stopaj konusunda sohbet edeceğiz. Bilimsel veya teknik bir yazı kaleme almadığımız için konuşma dili ile yazmaya çalışacağız.
Eğer şanslı veya torpilli iseniz genç yaşta bir şirket veya kurum ile anlaştınız ve serbest meslek makbuzu kesmeye başladınız. Ya da şu garip gibi işe CMK ve adli yardım serbest meslek makbuzları ile başladınız. Nasıl başlarsanız başlayın, işçi avukat değilseniz serbest meslek makbuzu keseceksiniz.
O zaman ilk işimiz, bu serbest meslek nedir, geliri, gideri neleri kapsar onu anlamaya, öğrenmeye çalışıyoruz. Google'a, ankara barosu vergi rehberi yazdığımızda Ankara Barosunun Avukatlar İçin Vergi Rehberi isimli pdf yayına ücretsiz ulaşabilirsiniz. Ayrıca https://www.gib.gov.tr/yardim-ve-kaynaklar/yayinlar/serbest-meslek-kazanclari-vergi-rehberi linkinden sersbets meslek kazançarının vergilendirilmesine ilişkin rehbere ücretsiz ulaşabilirsiniz. Yine Google'a, serbest meslek vergi rehberi yazdığımızda Gelir İdaresi Başkanlığının hazırladığı Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükellefler İçin vergi Rehberi isimli pdf yayına ücretsiz ulaşabilirsiniz.
Bunları ilk okuduğunuzda, serbest meslek vergi mükellefiyeti ile ilgili her şeyi bir çırpıda öğrenmenizi beklemiyorum. Birçok konu kafanızda soyut kalacak, uyguladıkça içselleştireceksiniz.
Bu grişten sonra, bizlerin stopaj, vergi dairesinin ve mevzuatın vergi tevkifatı dediği, gelir vergisi tevkifatı da diyebileceğimiz konuya geçelim.
DEVLET KURUMLARINA, DERNEKLERE, VAKIFLARA, ŞİRKETLERE, SERBEST MESLEK ERBAPLARINA KESTİĞİMİZ SERBEST MESLEK MAKBUZLARINDAKİ STOPAJ NEDİR?
Başlıktaki kişiler sizin müvekkiniz ise bu kişilerden akdi yani sözleşmesel vekalet ücreti alırsınız. İş başına veya aylık kararlaştırdığınız ücret, bu kişilerce size ödenmeden önce stopaj kesintisi yapılır. Eğer sizden iş başına veya aylık kararlaştırdığınız ücrete ilişkin teklif istenirse, bu teklifi ücret + kdv şeklinde vermeniz ticari teamüllere uygun olur. Bazı meslektaşlarımız bilmediğimiz bir nedenle ücret + stopaj + kdv şeklinde teklif vermekte, bu durum bazen karışıklığa ve güven problemine yol açmaktadır.
Aynı gün Tosun Paşa isimli müvekil adayına ve Tosun Paşa Ltd. Şti.'ye iki ayrı iş için 10.000 TL + KDV şeklinde teklif verdiğimizi düşünelim. Tosun Paşa'ya verilen teklif asliye hukuk mahkemesinde açılacak yaş düzeltimi davası için, şirkete verilen teklif ise ticaret mahkemesinde açılacak haksız rekabet davası için olsun.
Gerçek kişi Tosun Paşa, yaş düzeltimi davası için size, 10.000 TL + .1800 TL KDV = 11.800 TL ödeyecektir.
Şirket ise, 10.000 TL ücretten öncelikle % 20 yani 2.000 TL kesecek, bu 2.000 TL'yi sizin adınıza sizin vergi dairenize muhtasar beyanname denilen beyanname ile beyan edip yatıracaktır. Anlaştığınız ücret 10.000 TL olduğu için KDV matrahı da 10.000 TL'dir, bu durumda 10.000 TL'nin % 18'i 1.800 TL olduğundan KDV de 1.800 TL'dir.
Şirket 10.000 TL ücret - 2.000 TL sizin adınıza vergi dairesine ödenen bedel + 1.800 TL KDV = 9.800 TL size ödeme yapacaktır.
İlk bakışta, aynı ücrete anlaştığınız işte daha az para almış gibi olsanızda aslında 2.000 TL sizin adınıza vergi dairesine yatırıldığı için her iki işte de aldığınız ücret aynıdır. Yani stopaj kesintisi ücretinizin az ödenmesi değil, sizin adınıza, sizin vergi dairesindeki hesabınıza, kasanıza yatırılmasıdır. Aldığınız ücret aynıdır. Sadece ücretin % 20'lik kısmı vergi dairesindeki hesabınızda/kasanızda bloke şekilde durmaktadır.
Başlıktaki kişiler, karşı taraf olduğunda karşı taraf vekalet ücretini tahsil ederken kendilerine makbuz kesmenizi isteyebilir. Bunu daha çok kamu kurumları talep etmektedir. Karşı taraf vekalet ücreti TBB tarafından hazırlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ile ilan edildiği için KDV dahil ilan edilmesi zorunludur ve o şekilde ilan edilmektedir. (KDV Kanunu madde 20/4, "Belli bir
tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği
hallerde tarife ve bilet bedeli Katma Değer Vergisi dahil edilerek tespit
olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez.” Bu nedenle 2019 yılı için asliye mahkemelerindeki 2.725 TL ücrete KDV dahildir. Stopajın dahil olup olmadığını tartışmaya gerek yok, dahildir. Bu ücret KDV dahil olduğu için serbest meslek makbuzu kesmeden önce KDV'sini ayrıştırmamız lazım. KDV dahşil ücreti 1,18'e bölerek ayrıştırma yapılması mümkündür. Ancak, https://www.barobirlik.org.tr/HesaplamaAraclari linkindeki KDV ve STOPAJ dahil seçeneğinden de hesap yapılması mümkündür. Biz yine yukadıraki 10.000 TL + KDV yani 11.800 TL örneği üzerinden gidelim. Mahkemenin hükmettiği vekalet ücreti 11.800 TL ise bu rakam 1,18'e bölünerek KDV hariç ücret olan 10.000 TL bulunur, bundan % 20 stopaj kesilir ve karşı taraf başlıktaki kişilerden biri ise size KDV dahil 9.800 TL öder, stopaj yoluyla kestiği 2.000 TL'yi sizin adınıza sizin vergi dairesindeki hesabınıza/kasanıza yatırır.
Yine, adli yardım ve CMK tarifeleri de KDV ve stopaj dahil ilan edildiği için (stopaj dahil ilan edilmek zorunda) baro veya savcılık size ödeme yaparken bir üst paragraftaki formülü uygulayacak, kestiği stopajı sizin adınıza sizin vergi dairesindeki hesabınıza/kasanıza yatıracaktır.
KİRA BEDELİNE EK OLARAK STOPAJ ÖDENMESİ
Yolda yürürken bir apartmanda yan yana iki dairenin camlarına, "Kiralık Daire, aylık 1.000 TL" yazdığını, bu dairelerden birini konut olarak, diğerini de avukatlık bürosu olarak kiraladığımızı düşünelim. Türkiye'de matematik ve vergi bilinci oturmadığı için, kiracı stopaj vs tartışması yapmadan her iki taşınmazı kiralar, mülk sahibi de ay sonunda her iki taşınmaz için 1.000'er TL'nin hesabına yatırılmasını ister.
Ancak mevzuat uyarınca, serbest meslek faaliyetiniz yani avukatlık faaliyetiniz için kiraladığınız işyerinin kira gelir vergisine mahsuben kiranın % 20'sini, kiraya veren adına, onun vergi dairesindeki hesabına/kasasına yatırmanız gerekmektedir. Kira stopajı dediğimiz şey budur. Bu durumda, avukatlık bürosu olarak kiraladığınız yer için 1.000 TL kiraya verene, 250 TL de vergi dairesine ödeyeceğiniz için, aslında 1.000 TL değil 1.2250 TL üzerinden kira sözleşmesi imzalamış olmaktasınız. Stopaj %20, ben neden 200 değil de 250 TL ödüyorum diyebilirsiniz. Yukarıdaki örnekteki kira bedeli net 1.000 TL kabul edilir (sözleşmede brüt yazmıyorsa), net kiradan brüt kirayı hesaplamanın yolu ise, bu tutarı 0,80’e bölmek veya 1,25 ile çarpmaktır.
Konut olarak kiraladığınız mülk için ödediğiniz 1.000 TL'nin kira gelir vergisi ise yıl sonunda kiraya veren tarafından vergi dairesine ödenecektir. Kiraya veren her durumda konut olarak kiraladığı yer için gelir vergisi ödeyecekken, işyeri olarak kiraladığı yerin kira gelir vergisi, kiraya veren adına kiracı tarafından ödendiği için, bazı durumlarda fazla ödenen vergiden iade bile alabilecektir.
Kira stopajı dediğimiz şey, kiraya verenin kira gelir vergisine mahsuben, kiranın % 20'sini, kiraya verenin vergi dairesindeki hesabına/kasasına yatırmanızdır. Bu nedenle, avukatlık bürosu kiralarken, kararlaştırılan kira bedeline stopaj ekleneceğini unutmayın.
Sonuç olarak, aynı zamanda konut olarak kiraya verilmeye çalışılan bir yeri kiralıyorsanız, kiraya verene stopaj meselesini anlatmaya çalışın ve işyeri olarak kiraladığınız için ay sonunda istediği tutarı değil, stopaj düşülmiş halini ödemeyi teklif edin. Umarım sizi anlayacak bir mülk sahibine denk gelirsiniz.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSil
YanıtlaSilSigortalı olarak çalışan avukat yanında çalıştığı avukatın makbuzunu kullandığı zaman stopaj ödenmesi hususu nasıl olacaktır ? Sigortalı avukata kesilen stopajın sigortalı avukata iadesi mümkün müdür? Teşekkür ederim.
Sigortalı avukata iadesi imkansız. Makbuzu kesen avukata iadesi karışık ve uzun bir konu. Ama araştırma yaparak öğrenebilirsiniz. Mesleki faaliyet için aldığınız bilgisayar, cep telefonu, kırtasiye malzemesi vs için kesilen makbuza denk gelecek kadar makbuz kesen avukat adına fatura almayı, bu yolla makbuzdaki KDV ve stopaj bedelini size vermesini önerebilirsiniz. Bu makbuz kesen avukatın kabulüne bağlı tabi.
Sil